بی مهری ها به سنگ نبشتۀ تَنگ براق، همچنان ادامه دارد

بی مهری ها به سنگ نبشتۀ تَنگ براق، همچنان ادامه دارد

بی مهری ها به سنگ نبشتۀ تَنگ براق، همچنان ادامه دارد تارنمای فرهنگی مهرگان – گروه میراث فرهنگی – سیاوُش آریا* بی مهری ها به سنگ نبشتۀ پهلوی ساسانی نامدار به تَنگ بُراق، همچنان دنباله دارد. یادگار ارزشمند ساسانیان در بدترین شرایط حفاظتی و نگهداری به سر می برد و در خطر بزرگی قرار دارد. به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، شاید آن روزی را که شاهنشاه نیرومند (مقتدر) ساسانی، شاهپوریکم فرمان داد تا توانایی و چیره دستی در تیراَندازی اَش را بر روی سنگی نوشته و برای آیندگان به یادگار گذاشته و در تاریخ ثبت شود، هرگز با خود نمی اَندیشید که روزی فرا خواهد رسید که هم میهنان و میراث دارانش، کمر به نابودی این گنجینۀ ارزشمند فرهنگی – تاریخی و یادگار پادشاه بَسته و به آن آسیب برسانند. بی گمان شاهنشاه بزرگ ساسانی اگر می دانست که روزگاری خواهد رسید که مردم کشورش تا این اَندازه، بی هویت و بی تفاوت به تاریخ و گذشتۀ بالَنده و غرورآمیز خویش هستند، از فرمان خود سَر باز می زد! به راستی که، در هیچ کجای تاریخ و درمیان مردم هیچ کشوری نخواهید دید که تا این اندازه با تاریخ اِفتخارآمیز و گذشتۀ خویش، ناسازگار و دشمن باشند و هویت خود را به ریشخند بگیرند. با وجود پیشرفت های شِگرف و چشم گیر در دانش و دستیابی به تکنولوژی های نوین و ورود به جهانی تازه و به جای بهره گیری از فن و دانش و مهم تر از همه، بَهره وَری از تجربۀ گذشتگان، هنوز هم هستند مردمی که در پِیِ پاک کردن پیشینه و شناسنامۀ هویتی خویش بر می آیند و چه دردناک و اَندوه بار است داستان پُرغصه و تکراری این روزهای یادگارهای تاریخی و فرهنگی کشور. آن سوتر، ولی کشورهای نوپایی هستند که کوشش می کنند با دادن باژ و زَر و زور و جعل تاریخ، برای خود پیشینه و شناسنامه ای دست و پا کرده و به آن بالیده، تا بتوانند در جهان سخنی برای گفتن داشته باشند و به گفته ای " عرض اَندام کنند" . ساز ناکوک سنگ نبشتۀ ساسانی تَنگ بُراق سنگ نبشتۀ نامدار به تَنگِ بُراق که با دو دَبیرۀ (خط) پهلوی اَشکانی و پهلوی ساسانی بر روی تکه سنگی نگاشته شده است و سندی گویا و استوار بر توانایی و چیره دستی شاهنشاه نیرومند ایرانی است، روزگار غم باری را سپری می کند. به زبانی دیگر، سازش ناکوک است و صدای ناله های اَندوهگین آن به گوش می رسد. یادگار ساسانیان سال های سال است که فراموش شده و درگوشه ای به حال خود رها و در خطر قرار دارد. درچندین سال گذشته بارها نگارنده، دشواری های سنگ نبشتۀ نامدار به تنگِ بُراق را به گوش مسوولان و مدیران میراث فرهنگی رسانیده و خواستار رسیدگی و توجه به آن شده است. اما دریغ و اَفسوس از گوشۀ چشمی و نیم نگاهی به یادگار پاک گذشتگان. گویا این آثار تاریخی و فرهنگی، نشانه های هویتی و شناسنامۀ برخی از مسوولان کشور به شمار نمی آید! یا شاید هم، از تَباری دیگر هستند و یا ما راه را نادرست آمده ایم و اِشتباه می کنیم... بی مهری ها به سنگ نبشتۀ تَنگ براق، ادامه دارد سنگ نبشتۀ ساسانی نامدار به تَنگ بُراق در بدترین شرایط حفاظتی و نگهداری قرار دارد و در تیررَس سوداگران و چپاوُل گران اَموال تاریخی – فرهنگی بوده و در خطر است. گذشت زمان و عوامل طبیعی همانند باد، باران و آفتاب و تغییرات دمایی هوای شب و روز و بدتر از همه، دست اَندازی های انسانی به جان یادگار ساسانیان اُفتاده و روزگار سختی را پیش روی یکی از ارزشمندترین یادمان های ملی قرار داده است. تکه سنگی را که ساسانیان، رویدادی تاریخی را بر روی آن نگاشته و ثبت تاریخ کرده اَند، امروزه در میان اَنبوه زباله ها و پوست میوه های رها شدۀ مسافران در طبیعت جای گرفته است. از بالا دست سنگ نبشتۀ ساسانیان، آبی که با خاک همراه شده و به شکل لجنزار درآمده است سرازیر شده و به زیر سنگ تاریخی رِخنه کرده و چهرۀ زشت و ناخوشایندی را به نمایش گذاشته است که اَفزون بر آسیب های برگشت ناپذیری که در آینده به آن وارد می شود، بیانگر دهن کجی به یادگار گذشتگان و افتخارات ملی کشور است که در حال نابودی و حذف از چهرۀ تاریخ و پاک شدن از صفحۀ روزگار است. اما درد بی تفاوتی و بی مهری ها همچنان دنباله دارد و کسی به فکر یادگار ارزشمند ساسانیان نیست. کَند و کاوهای غیرمجازی که در سال های گذشته در کنار سنگ نبشته، از سوی سودجویان به وجود آمده، همچنان نمایان است و از سوی سرپرستان و مسوولان میراث فرهنگی پُر نشده است. بخش هایی از سنگ نبشتۀ نامدار به تنگ بُراق براثر گذشت زمان و عوامل طبیعی و اِنسانی، آسیب دیده و چندین وات (حرف) میخی پهلوی با گذشت زمان و آرام آرام از جای خود کَنده شده است. به سبب طبیعت منطقه و وجود اَنبوه درختان، همواره سِرگین (فضله) پرندگان بر روی سنگ نبشتۀ ساسانیان می ریزد و با پاک کردن، نمی توان آن را درمان کرد و باید راه چاره ای اصولی برایش یافت. با این همه و به باور کارشناسان میراث فرهنگی و باستان شناسان، بهترین راه نجات سنگ نبشتۀ پهلوی نامدار به تنگ براق، جا به جایی آن به موزه و یا نزدیک ترین مکان اَمن و سرپوشیده است. زیرا در خطر آشکار و دست اَندازی سودجویان و سوداگران اَموال تاریخی و فرهنگی قرار دارد و تجربۀ تلخ اِنفجار در پایین آن در یک دهه پیش نیز، گواهی بر این سخنان است. همچنین نگارنده نیز، بارها این موضوع را (جا به جایی سنگ نبشته) با مسوولان وقت میراث فرهنگی در گذشته و امروز در میان گذاشته و خواستار توجه و بررسی آن شده است. ولی گویا گوش شنوایی نبوده و نیست و یا شاید هم، مسوولان میراث فرهنگی درگیری و کارهای مهم تری دارند و ترجیح می دهند بیشتر سرگرم کاغذبازی های اداری باشند. باید دانست جا به جایی این سنگ نبشته و یا محافظت و نگهداری اصولی آن، دیگر ربطی به کمبود بودجه و نیروی انسانی ندارد و نباید به بهانه های این چُنینی دست روی دست گذاشت تا سودجویان زودتر وارد عمل شوند. اما نگارنده برای چندمین بار از مسوولان میراث فرهنگی خواستار است تا رُخداد ناگوار و تلخی برای سنگ نبشتۀ ساسانی تَنگ بُراق پیش نیامده، بهتر است هرچه زودتر و فوری راه چاره ای اساسی و ریشه ای برای یادگار ساسانیان انجام گیرد. یادمان باشد که یادگارهای تاریخی و میراث فرهنگی به جا مانده از گذشتگان، تکرار ناپذیر و بی همتا هستند و باید با چنگ و دندان آن ها را حفظ کرده و به بهترین روش و شکل ممکن مورد نگهداری و محافظت قرار گیرند. سنگ نبشتۀ ساسانی شاهپوریکم سنگ نبشتۀ ساسانی نامدار به تَنگ بُراق در تابستان سال 1956 میلادی به وسیلۀ علی اکبربصیری پیدا شد. در بالا دست روستای تنگ بُراق، امروزه تفرجگاهی وجود دارد که چشمه سار زیبایی در آن روان است. این جایگاه پر سایه با آب گوارا و چشم اَندازی زیبا به بیرون و دشت، سبب شده است که شاهپوریکم در این جا استراحت کند. فضای نبشته در اصل در دیوارۀ فرورفتگی صخره ای قرار داشته است که به گونۀ سنگی یک پارچه از دیواره جدا شده و تا نزدیک شیب تند کنار رودخانه فرو افتاده است. نبود آثار ویرانی آب و هوا بر سطح نبشته، نشان می دهد که این سنگ مدتی درازی نیست که از جای خود کَنده شده است. و این «جا» تنها می تواند زیر تاق حفاظ مانند صخره بوده باشد. جست و جوی بسیار در پِی پاره های گمشدۀ نبشته در دیوارۀ فرورفتگی صخره بی نتیجه ماند، ولی در دیوار خاوریِ (شرقی) فرورفتگی توانستیم پله ای خشن در بدنۀ صخره بیابیم. پهنای تکه سنگی که نبشته بر آن آمده است، دو متر است. سطحی که در اصل چارگوش بوده است برای نبشته هموار شده است. بلندی این سنگ، هم اینک 124 سانتی متر و پهنای آن 122 سانتی متر است. یک چهارم سمت چپ این سطح به گونۀ مایل شکسته و گم شده است. از پانزده رَج (سطر) نبشته، نُه رج بالا به پارسی میانه و شش رج پایین به زبان و دبیرۀ پارتی یا اَشکانی نبشته شده است. متنی واحد به دو زبان. تا جایی که سنگ در اثر اُفتادن آسیبی ندیده است، نبشته خوب مانده است. عمق نبشته نزدیک سه میلی متر است. دبیره خیلی قلم اَنداز است. بیننده شتابی را که برای کَندن متن به کار رفته است، احساس می کند. متن کوتاه شدۀ سنگ نبشتۀ اِشکَفت (غار) حاجی آباد مَرودشت است و گزارشی از تیراندازی شاه در حضور همراهان.... به نظر می آید که شاهپوریکم به سنگ آهک دلبستگی ویژه ای داشته است. زیرا اَفزون بر تنگ بُراق با سنگ نبشته اَش، در بیشاپور هم با پیکرۀ خود که از سنگ آهک تراشیده شده است خود را جاویدان ساخته است. ازهمین روی، ویژگی شخصیتی او تنها با عشق به ورزش بیان و آشکار نمی شود، بلکه توجه به زیبایی های طبیعی نیز از خصوصیات شخصیت شاه ساسانی است. (با بهره گیری از کتاب «یافته های تازه از ایران باستان»، پروفسور والتر هینتس) متن پهلوی ساسانی سنگ نبشتۀ تنگ براق سنگ نبشتۀ نامدار به تنگ بُراق دارای سه بخش است، 1. پیش گفتار- که در برگیرندۀ شناخت شاهپورشاه، پیشینه و جایگاهش است. 2. متن بنیادین (اصلی) - که گزارش تیراندازی شاهنشاه است. 3. اشاره به نیک دستی و توانایی شاهپورساسانی دارد. 1– این تیراَندازی من، بغ مزدیسن، شاهپور شاهان 2- شاه ایران و اَنیران است، که چهر از یزدان (دارد)، پسر 3 – بغ مزدیسن، اَردشیر شاهان شاه ایران، که چهر از 4 – یزدان (دارد)، نوۀ بغ بابک شاه، و ما هنگامی که این تیر را پرتاب کردیم، پس ما 5- آن را پیش شهریاران و واسپوهران و بزرگان و آزادان پرتاب کردیم و 6 – از این سنگ چین، تیر به آن سنگ چین اَفکندیم، اکنون هرکه نیودست 7 – است، آن تیر از این سنگ چین به آن سنگ چین 8 – پرتاب کند، سپس کسی که تیر به آن سنگ چین اَفکند 9 – او نیودست است. ( برگردان سعید عریان) سنگ نبشتۀ پهلوی ساسانی تنگ براق در تاریخ 23 مهرماه 1376 خورشیدی با شمارۀ 1929 به ثبت ملی رسیده است. نگاره های زیر را که در اوایل شهریورماه گرفته شده است، ببینید : بخش پایینی کتیبه تنگ براق که به زباله دانی تبدیل شده و مایه شرم و افسوس است بخش بالایی کتیبه ساسانی که لجنزار آنرا فراگرفته و به سمت اثر ملی سرازیر شده و مرگ خاموش آنرا در آینده به دنبال دارد سنگ نبشته ساسانی تنگ براق در بدترین وضعیت حفاظتی قرار دارد حفاری های غیرمجاز در کنار اثر ملی از سالهای گذشته بخشهایی از نوشته ها که براثر عوامل طبیعی و انسانی در حال از میان رفتن است پژوهشگرتاریخ ایران و میراث فرهنگی – خبرنگار آزاد* – کُنشگرمیراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم – راهنمای گردشگری – دبیر انجمن مهرگان 1399/07/11 بازدید : 994

تارنمای فرهنگی مهرگان – گروه میراث فرهنگی – سیاوُش آریا*

بی مهری ها به سنگ نبشتۀ پهلوی ساسانی نامدار به تَنگ بُراق، همچنان دنباله دارد. یادگار ارزشمند ساسانیان در بدترین شرایط حفاظتی و نگهداری به سر می برد و در خطر بزرگی قرار دارد.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، شاید آن روزی را که شاهنشاه نیرومند (مقتدر) ساسانی، شاهپوریکم فرمان داد تا توانایی و چیره دستی در تیراَندازی اَش را بر روی سنگی نوشته و برای آیندگان به یادگار گذاشته و در تاریخ ثبت شود، هرگز با خود نمی اَندیشید که روزی فرا خواهد رسید که هم میهنان و میراث دارانش، کمر به نابودی این گنجینۀ ارزشمند فرهنگی – تاریخی و یادگار پادشاه بَسته و به آن آسیب برسانند. بی گمان شاهنشاه بزرگ ساسانی اگر می دانست که روزگاری خواهد رسید که مردم کشورش تا این اَندازه، بی هویت و بی تفاوت به تاریخ و گذشتۀ بالَنده و غرورآمیز خویش هستند، از فرمان خود سَر باز می زد!

به راستی که، در هیچ کجای تاریخ و درمیان مردم هیچ کشوری نخواهید دید که تا این اندازه با تاریخ اِفتخارآمیز و گذشتۀ خویش، ناسازگار و دشمن باشند و هویت خود را به ریشخند بگیرند. با وجود پیشرفت های شِگرف و چشم گیر در دانش و دستیابی به تکنولوژی های نوین و ورود به جهانی تازه و به جای بهره گیری از فن و دانش و مهم تر از همه، بَهره وَری از تجربۀ گذشتگان، هنوز هم هستند مردمی که در پِیِ پاک کردن پیشینه و شناسنامۀ هویتی خویش بر می آیند و چه دردناک و اَندوه بار است داستان پُرغصه و تکراری این روزهای یادگارهای تاریخی و فرهنگی کشور. آن سوتر، ولی کشورهای نوپایی هستند که کوشش می کنند با دادن باژ و زَر و زور و جعل تاریخ، برای خود پیشینه و شناسنامه ای دست و پا کرده و به آن بالیده، تا بتوانند در جهان سخنی برای گفتن داشته باشند و به گفته ای " عرض اَندام کنند" .

ساز ناکوک سنگ نبشتۀ ساسانی تَنگ بُراق

سنگ نبشتۀ نامدار به تَنگِ بُراق که با دو دَبیرۀ (خط) پهلوی اَشکانی و پهلوی ساسانی بر روی تکه سنگی نگاشته شده است و سندی گویا و استوار بر توانایی و چیره دستی شاهنشاه نیرومند ایرانی است، روزگار غم باری را سپری می کند. به زبانی دیگر، سازش ناکوک است و صدای ناله های اَندوهگین آن به گوش می رسد. یادگار ساسانیان سال های سال است که فراموش شده و درگوشه ای به حال خود رها و در خطر قرار دارد. درچندین سال گذشته بارها نگارنده، دشواری های سنگ نبشتۀ نامدار به تنگِ بُراق را به گوش مسوولان و مدیران میراث فرهنگی رسانیده و خواستار رسیدگی و توجه به آن شده است. اما دریغ و اَفسوس از گوشۀ چشمی و نیم نگاهی به یادگار پاک گذشتگان. گویا این آثار تاریخی و فرهنگی، نشانه های هویتی و شناسنامۀ برخی از مسوولان کشور به شمار نمی آید! یا شاید هم، از تَباری دیگر هستند و یا ما راه را نادرست آمده ایم و اِشتباه می کنیم...

بی مهری ها به سنگ نبشتۀ تَنگ براق، ادامه دارد

سنگ نبشتۀ ساسانی نامدار به تَنگ بُراق در بدترین شرایط حفاظتی و نگهداری قرار دارد و در تیررَس سوداگران و چپاوُل گران اَموال تاریخی – فرهنگی بوده و در خطر است. گذشت زمان و عوامل طبیعی همانند باد، باران و آفتاب و تغییرات دمایی هوای شب و روز و بدتر از همه، دست اَندازی های انسانی به جان یادگار ساسانیان اُفتاده و روزگار سختی را پیش روی یکی از ارزشمندترین یادمان های ملی قرار داده است. تکه سنگی را که ساسانیان، رویدادی تاریخی را بر روی آن نگاشته و ثبت تاریخ کرده اَند، امروزه در میان اَنبوه زباله ها و پوست میوه های رها شدۀ مسافران در طبیعت جای گرفته است. از بالا دست سنگ نبشتۀ ساسانیان، آبی که با خاک همراه شده و به شکل لجنزار درآمده است سرازیر شده و به زیر سنگ تاریخی رِخنه کرده و چهرۀ زشت و ناخوشایندی را به نمایش گذاشته است که اَفزون بر آسیب های برگشت ناپذیری که در آینده به آن وارد می شود، بیانگر دهن کجی به یادگار گذشتگان و افتخارات ملی کشور است که در حال نابودی و حذف از چهرۀ تاریخ و پاک شدن از صفحۀ روزگار است.

اما درد بی تفاوتی و بی مهری ها همچنان دنباله دارد و کسی به فکر یادگار ارزشمند ساسانیان نیست. کَند و کاوهای غیرمجازی که در سال های گذشته در کنار سنگ نبشته، از سوی سودجویان به وجود آمده، همچنان نمایان است و از سوی سرپرستان و مسوولان میراث فرهنگی پُر نشده است. بخش هایی از سنگ نبشتۀ نامدار به تنگ بُراق براثر گذشت زمان و عوامل طبیعی و اِنسانی، آسیب دیده و چندین وات (حرف) میخی پهلوی با گذشت زمان و آرام آرام از جای خود کَنده شده است. به سبب طبیعت منطقه و وجود اَنبوه درختان، همواره سِرگین (فضله) پرندگان بر روی سنگ نبشتۀ ساسانیان می ریزد و با پاک کردن، نمی توان آن را درمان کرد و باید راه چاره ای اصولی برایش یافت.

با این همه و به باور کارشناسان میراث فرهنگی و باستان شناسان، بهترین راه نجات سنگ نبشتۀ پهلوی نامدار به تنگ براق، جا به جایی آن به موزه و یا نزدیک ترین مکان اَمن و سرپوشیده است. زیرا در خطر آشکار و دست اَندازی سودجویان و سوداگران اَموال تاریخی و فرهنگی قرار دارد و تجربۀ تلخ اِنفجار در پایین آن در یک دهه پیش نیز، گواهی بر این سخنان است. همچنین نگارنده نیز، بارها این موضوع را (جا به جایی سنگ نبشته) با مسوولان وقت میراث فرهنگی در گذشته و امروز در میان گذاشته و خواستار توجه و بررسی آن شده است. ولی گویا گوش شنوایی نبوده و نیست و یا شاید هم، مسوولان میراث فرهنگی درگیری و کارهای مهم تری دارند و ترجیح می دهند بیشتر سرگرم کاغذبازی های اداری باشند. باید دانست جا به جایی این سنگ نبشته و یا محافظت و نگهداری اصولی آن، دیگر ربطی به کمبود بودجه و نیروی انسانی ندارد و نباید به بهانه های این چُنینی دست روی دست گذاشت تا سودجویان زودتر وارد عمل شوند. اما نگارنده برای چندمین بار از مسوولان میراث فرهنگی خواستار است تا رُخداد ناگوار و تلخی برای سنگ نبشتۀ ساسانی تَنگ بُراق پیش نیامده، بهتر است هرچه زودتر و فوری راه چاره ای اساسی و ریشه ای برای یادگار ساسانیان انجام گیرد. یادمان باشد که یادگارهای تاریخی و میراث فرهنگی به جا مانده از گذشتگان، تکرار ناپذیر و بی همتا هستند و باید با چنگ و دندان آن ها را حفظ کرده و به بهترین روش و شکل ممکن مورد نگهداری و محافظت قرار گیرند.

سنگ نبشتۀ ساسانی شاهپوریکم

سنگ نبشتۀ ساسانی نامدار به تَنگ بُراق در تابستان سال 1956 میلادی به وسیلۀ علی اکبربصیری پیدا شد. در بالا دست روستای تنگ بُراق، امروزه تفرجگاهی وجود دارد که چشمه سار زیبایی در آن روان است. این جایگاه پر سایه با آب گوارا و چشم اَندازی زیبا به بیرون و دشت، سبب شده است که شاهپوریکم در این جا استراحت کند. فضای نبشته در اصل در دیوارۀ فرورفتگی صخره ای قرار داشته است که به گونۀ سنگی یک پارچه از دیواره جدا شده و تا نزدیک شیب تند کنار رودخانه فرو افتاده است. نبود آثار ویرانی آب و هوا بر سطح نبشته، نشان می دهد که این سنگ مدتی درازی نیست که از جای خود کَنده شده است. و این «جا» تنها می تواند زیر تاق حفاظ مانند صخره بوده باشد.

جست و جوی بسیار در پِی پاره های گمشدۀ نبشته در دیوارۀ فرورفتگی صخره بی نتیجه ماند، ولی در دیوار خاوریِ (شرقی) فرورفتگی توانستیم پله ای خشن در بدنۀ صخره بیابیم. پهنای تکه سنگی که نبشته بر آن آمده است، دو متر است. سطحی که در اصل چارگوش بوده است برای نبشته هموار شده است. بلندی این سنگ، هم اینک 124 سانتی متر و پهنای آن 122 سانتی متر است. یک چهارم سمت چپ این سطح به گونۀ مایل شکسته و گم شده است.

از پانزده رَج (سطر) نبشته، نُه رج بالا به پارسی میانه و شش رج پایین به زبان و دبیرۀ پارتی یا اَشکانی نبشته شده است. متنی واحد به دو زبان.

تا جایی که سنگ در اثر اُفتادن آسیبی ندیده است، نبشته خوب مانده است. عمق نبشته نزدیک سه میلی متر است. دبیره خیلی قلم اَنداز است. بیننده شتابی را که برای کَندن متن به کار رفته است، احساس می کند. متن کوتاه شدۀ سنگ نبشتۀ اِشکَفت (غار) حاجی آباد مَرودشت است و گزارشی از تیراندازی شاه در حضور همراهان....

به نظر می آید که شاهپوریکم به سنگ آهک دلبستگی ویژه ای داشته است. زیرا اَفزون بر تنگ بُراق با سنگ نبشته اَش، در بیشاپور هم با پیکرۀ خود که از سنگ آهک تراشیده شده است خود را جاویدان ساخته است. ازهمین روی، ویژگی شخصیتی او تنها با عشق به ورزش بیان و آشکار نمی شود، بلکه توجه به زیبایی های طبیعی نیز از خصوصیات شخصیت شاه ساسانی است. (با بهره گیری از کتاب «یافته های تازه از ایران باستان»، پروفسور والتر هینتس)

متن پهلوی ساسانی سنگ نبشتۀ تنگ براق

سنگ نبشتۀ نامدار به تنگ بُراق دارای سه بخش است، 1. پیش گفتار- که در برگیرندۀ شناخت شاهپورشاه، پیشینه و جایگاهش است. 2. متن بنیادین (اصلی) - که گزارش تیراندازی شاهنشاه است. 3. اشاره به نیک دستی و توانایی شاهپورساسانی دارد.

1– این تیراَندازی من، بغ مزدیسن، شاهپور شاهان 2- شاه ایران و اَنیران است، که چهر از یزدان (دارد)، پسر 3 – بغ مزدیسن، اَردشیر شاهان شاه ایران، که چهر از 4 – یزدان (دارد)، نوۀ بغ بابک شاه، و ما هنگامی که این تیر را پرتاب کردیم، پس ما 5- آن را پیش شهریاران و واسپوهران و بزرگان و آزادان پرتاب کردیم و 6 – از این سنگ چین، تیر به آن سنگ چین اَفکندیم، اکنون هرکه نیودست 7 – است، آن تیر از این سنگ چین به آن سنگ چین 8 – پرتاب کند، سپس کسی که تیر به آن سنگ چین اَفکند 9 – او نیودست است. ( برگردان سعید عریان)