طبیعت زیبای تالاب «چغاخور» ، گردشگران را فرا می خواند

جمعه 10 فروردین 1403





طبیعت زیبای تالاب «چغاخور» ، گردشگران را فرا می خواند










 

 


تارنمای فرهنگی مهرگان گروه گردشگری سیاوُش آریا*

 

تالاب ها به بوم های مردابی، آب ماندۀ زمین های سیاه خیس گندابی (باتلاق)، برکه ها که طبیعی یا مصنوعی، به گونۀ دایم یا گذرا (موقت) دارای آب ماندگار یا روان، با مزه آب شیرین ، شور و لب شور بوده و همچنین بوم های (مناطق) کرانه ای دریاها که هنگام جذر، بلندای آب بیشتر از 6 متر نباشد، گفته می شود. تالاب ها بهترین و مهم ترین مخزن های ژِن گیاهی و جانوری روی زمین هستند که تعریف های گوناگونی برای آن ها به کار رفته است.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی  (IUCN) در کنوانسیون بین المللی تالاب ها که به کنوانسیون رامسر نامدار است و نخستین نشست آن در سال 1971 میلادی در رامسر تشکیل شد، تعریف بالا را برای تالاب ها ارایه کرده است.

تالاب چُغاخور: تالاب بین المللی چغاخور در بلندای نزدیک 2270 متری از سطح آب های آزاد جای گرفته است. این تالاب از زیباترین و بزرگ ترین تالاب های استان چهارمحال بختیاری است که رشته کوه «کلار» با چکاد 3830 متری از سمت جنوب باختری (غربی) مُشرف بر آن است. پهنای آبی تالاب از 960 هکتار پیش از ساخت سد بر روی آن به 1500 هکتار پس از ساخت سد افزایش یافته است. منطقه شکار ممنوع تالاب نیز 2500 هکتار است. تالاب را مَرغزاری گسترده در برگرفته که پهنای آن نزدیک 700 هکتار برآورد شده است. این مَرغزار در ماه های اَردیبهشت تا مهر که سطح آب تالاب رو به کاهش می گذارد از این هم گسترده تر می شود. این بخش، آب و هوایی مرطوب با تابستان هایی معتدل و زمستان های سرد دارد و از جاهای خوش آب و هوا و کوهپایه ای (ییلاقی) استان چهارمحال بختیاری به شمار می آید. در نَسک (کتاب) «تاریخ ایل بختیاری» آمده است : «چُغاخور همان چغا خُرم است و گفتار «چُغا» به ترکی به چَم (معنی) تپه و مَرغزار است. این جایگاه، ییلاق ایل بختیاری و نشیمن خان ها و ایلخانی بختیاری بوده است. در فرهنگ پارسی «خور» به چَم خورشید و آفتاب آمده است و «چغاخور» را اگر آمیخته ای از پارسی و ترکی بدانیم شاید بتوان آن را «مَرغزار خورشید» نامید. همچنین در گویش بختیاری به تالاب، معادی یا گورآب می گویند». سرچشمه های (منابع) فراهم کنندۀ آب تالاب بیشتر باران و برف و چشمه هایی با آب دهی کمابیش بالای منطقه همانند چشمه سیبک، تنگ سیاه، زوردگان، اورگان، ساکی آباد، گلوگرد و ... است که در بخش باختر و جنوب تالاب جای دارند. همچنین جریان های سطحی سهم اندکی در فراهم کردن آب تالاب دارند. همه ساله هزاران تَن (نفر) از درون و برون از استان برای گردش و اقامت های کوتاه مدت به این منطقه آمده و از امکانات طبیعی آن برخوردار می شوند. از پاییز تا بهار هر سال هزاران پرنده بومی و مهاجر در این تالاب به سر برده و تخم گذاری می کنند. اما در سال های گذشته دست اندازی های بی شماری، زندگی تالاب را تهدید کرده است. یکی از مهم ترین این دست اندازی های ویرانگر، تهی سازی (تخلیه) زودرس و بیش از توان آب تالاب برای کارهای کشاورزی در زمین های پایین دست بوده است. این دست اندازی ها نظام بوم شناسانه (اکولوژیک) تالاب را کمابیش برهم زده و انگیزه ای شده است که هر ساله بخشی از تخم و جوجه پرندگان مهاجر توان و زمان رشد و تکامل را پیدا نکنند.

گونه های پرندگان : از پرندگان دایمی یا مهاجری که در تالاب بین المللی «چغاخور» شناسایی شده اند را می توان نمونه های مرغابی، غاز، اُردک، آنقوت، چنگر، حواصیل، لک لک سپید، خروس کولی و فلامینگو را نام برد. در این تالاب جدا از پرندگان یاد شده نمونه هایی از آبزیان نیز زیست می کنند که ماهی کپور و کولی از ارزشمندترین آن ها به شمار می آید. همچنین زیست نمونه ای ماهی از خانواده گامبوز (ماهی گورخری) در این تالاب دیده شده است.

راه های دسترسی به تالاب : جاده آسفالته بروجن ناغان که در باختر تالاب به سوی ناغان دنباله دارد. جاده آسفالته شهرکرد ناغان. در بخش جنوب تالاب، جاده های خاکی در سمت خاوری و باختری روستاهای واقع در این ناحیه را به یکدیگر و در فرجام به جاده آسفالته پیوند می زنند. تالاب بین المللی چغاخور در 77 کیلومتری شهرکرد و نزدیکی شهر «بلداجی» جای گرفته است.

هم اینک و با نزدیک شدن فصل تابستان می توان کوله بار سفر را بست و از دود و دَم و ترافیک کلان شهرها خود را رها کرد و دل به طبیعت زیبا و شگفت انگیز استان چهارمحال بختیاری به ویژه تالاب ها و چشمه های آن بست و با آرامش چند روزی را سپری کرد.


نگاره های زیر  که در دو هنگام زمانی (نیمروز و پسین) و مکانی در هفته آغازین خوردادماه گرفته شده است را ببینید :

 



کوه های زیبای سر به آسمان کشیده سرزمین بختیاری نشین، گردشگران را فرا می خواند

زاویه دید از کوه کلار و سمت مجتمع گردشگری آفتاب



تابلویی از زیبایی های طبیعت که انسان را به اندیشه وا می دارد



تالاب بین المللی چغاخور در استان چهارمحال بختیاری


همه زیبایی های بهار را می توان یکجا در کنار این تالاب دید

بخشی از گروه راهنمایان گردشگری سراسر کشور که به همایش شناسایی چهارمحال بختیاری آمده بودند







*پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران راهنمای گردشگری   خبرنگار آزاد   کُنشگر میراث فرهنگی ، گردشگری و زیست بوم   دبیر انجمن مهرگان


1395/03/27
بازدید : 1477


دیدگاه ها

دیدگاه خود را بنویسید