انجمن مهرگان، روز زمین و زن را پاس داشت

تارنمای فرهنگی مهرگان- گروه جشن های ایرانی- فرزانه خسروی*

شیرازی ها در برنامه ای ویژه و شاد، جشن سِپندارمذگان را برگذارکردند. دراین برنامۀ رنگارنگ، کوچک ترین شاهنامه خوان ایران، داستان گُردآفرید را برای باشَندگان (حاضران) اجرا کرد. این هَمایش در پسین آدینه، یکم اِسپند ماه به فرخندگی روز زن و پاس داشت زمین (برابربا 29 بهمن) به وسیلۀ انجمن مهرگان برگذار شد.

سرود جاویدان «ای ایران» آغازگر برنامه بود. پس از آن نماهنگ (کلیپ) اسفندگان فرخنده روزبانوی ایرانی از بانو هما ارژنگی، چکامه سُرای (شاعر) نامدارایرانی پخش شد. سپس دبیراجرایی انجمن مهرگان در سخنانی کوتاه دربارۀ این روز خجسته، نکاتی را بیان کرد.

«سیاوُش آریا»، نخست به ریشه یابی واژۀ اسپند یا «سپَندارمَذ» پرداخت. او گفت : « ما در اَوستا واژۀ « سپنتَه آرمَئی تی» را داریم که درپهلوی به «سپندارمَت» دگرگون شده است و با دگرگشتِ {ت} به {ذ} امروز واژۀ سِپندارمذ و اسفندارمذ را داریم که به چَم (معنی) فروتنی و بردباری مقدس است».

این پژوهشگرجشن های باستانی ایران در بخش دیگری ازسخنانش افزود : « درفرهنگ ایرانی، زمین نُماد باروَری و زایندگی و بخشش است که همین فروزگان (صفات) در زنان نیز نمود دارد. ازهمین روی این روز، روز زمین و زن است که برای ارجمندی جایگاه مادران برپا خواهد شد. همچنین در گاه شمار (تقویم) باستانی ایران، هر روز از سی روز ماه، نام ویژه ای داشته که هرگاه نام ماه و روز برابرشود، آن روز جشن برپا می شده که به نام جشن های ماهیانه نامداراست. مانند، فروردین روز از فروردین ماه که جشن فروردینگان است و یا تیر روز از تیرماه که جشن تیرگان است. همچنین چهارمین «اَمشاسپَند» یا فروزه از هفت «امشاسپندان» اوستایی نیز است».

خُنیاگری (موسیقی) سنتی برادران مختاری بخش سپَسین برنامه بود که دلگرمی (تشویق) باشَندگان را به همراه داشت.

مهندس ابراهیمی، مدیرعامل انجمن مهرگان نیز، درسخنانی کوتاه به ارزش جایگاه درخت و درختکاری پرداخت و گفت : « امروزه بیش ازهرچیزی ما نیازمند درختکاری هستیم. دراین میان درختانی که نیاز به آب ندارند و یا کمتر دارند و با آب باران رشد می کنند باید کاشته شوند. یکی ازاین درختان که نُماد فرهنگ ایران هم است، درخت سرو است که زندگی درازی هم دارد و از سِپندینگی (تقدس) بسیاری نزد ایرانیان برخورداراست و ما در سنگ نگاره های پارسه (تخت جمشید) به فراوانی با آن رو به رو هستیم».

این کُنشگر(فعال) میراث فرهنگی و زیست بوم در بخش دیگری ازسخنانش با اشاره به پاس داشت و نگهداری از جنگل ها ، افزود : « جنگل و درختان ریه های تنفسی زمین هستند و باید در نگهداری و حفظ و گسترش آن ها بکوشیم. ازسویی دیگر، ما درکشور با کمبود آب رو به رو هستیم و بایسته (ضروری) است که در بهره گیری از آن مدیریت داشته باشیم و از هرزگُساری (اسراف) پرهیز کنیم. زیرا دشواری امروز جهان آب است و اگر به همین رَویه آب را هدر دهیم و درست از آن بهره نبریم در آینده ای نه چندان دور باید با بی آبی و کم آبی دست و پنجه نرم کنیم و این به زیان همۀ ما است».

دربخش دیگری از این همایش، عزیزی، دبیرهیات موسس انجمن مهرگان درسخنانی کوتاه به فلسفۀ جشن سپندارمذگان پرداخت و گفت : « سپندارمذ از فروزه های زنانه و مونث است. و ما سه فروزۀ زنانه و سه فروزۀ مردانه داریم. این فروزه درنُماد گیتی گونه خود، نگهبان زمین است. دراوستا این فروزه از فروزه های جدا نشدنی «اهورامزدا» است».

عزیزی دربخش دیگری ازسخنانش دربارۀ آداب و آیین های این روزگفت : « یکی از آداب های این روز، مژدگیران یا مزدگیران است که دراین روز مردان به زنان پیشکش و ارمغان می دادند و کارهای روزانه بر دوش مردان بود و بانوان دراین روز فرمانروایی کرده و مردان بایستی خواسته ها و آرزوهای آنان را برآورده می کردند. «سپندارمذ»، فرشتۀ گماشته شده (موکل) زمین هم بوده است».

دیگر بخش همایش اسپندگان، اجرای داستان سُرایی (نقالی) «یسنا»، کوچک ترین شاهنامه خوان ایران بود. یسنا کوچولو داستان «گردآفرید» را به زیبایی برای تماشاگران بازگو کرد که آفرین باد و ستایش باشندگان را در پِی داشت. استاد ترابی و صادقی از داستان سُرایان (نقالان) نامدارایران به یسنا فَرنام (لقب) گردآفرید ایران را داده اند. مادروی گفت، یسنا از دو و نیم سالگی به چکامه دلبستگی داشت و کم کم با او کارکردیم و در 4 سالگی یسنا شاهنامه خوانی می کرد.

از چیزهای بسیارجالب و ستایش برانگیز کار یسنا این است که او شاگرد هم دارد و «آرتینای» 5 ساله را هم با خود آورده بود و او هم به شاهنامه خوانی پرداخت که دراین هنگام تماشاگران از جا برخاستند و پِیاپی او را دلگرمی دادند (تشویق کردند).

نوای خوش سازاستاد «حسام مهبودی» نیز، بخش سپسین برنامه بود که با ترانه های بومی دنباله یافت و شادی و خوشی (نشاط) را برای باشندگان به ارمغان آورد.

درپایان کاربانوی سال از سوی دبیر اجرایی انجمن گزینش شد. بانو پرستو پرویزی، دانشجوی کارشناشی ارشد فرهنگ و زبان های باستانی به شوَند (دلیل) کوشش ها و پژوهش های خود و باشندگی دربرنامه های فرهنگی به این جایگاه رسیدند. هرچند او به شوَند بیماری نتوانستند دراین همایش باشَنده، باشند. همچنین ازسوی آریا، پیشکش هایی به انگیزۀ روز زن به دو شاهنامه خوان و هنرمند سنتورنواز کوچک داده شد.

بخش فَرجامین جشن اسپندگان و روز زن و پاس داشت زمین، نوازندگی «الناز» کوچولو بود که در پایان سرود میهنی «ای ایران» را به زیبایی نواختند.

الناز کوچولو با هنر خود ای ایران را به زیبایی نواخت

استاد حسام مهبودی، خواننده و نوازنده

برادران مختاری، نوازنده

سمت راست، حاصل قره گزلو ، پدر بانو الناز

گردآفرید ایران، بانو یسنا داستان گردآفرید را با هنرنمایی خود اجرا کردند

ابراهیمی،مدیرعامل انجمن مهرگان

آرتینای 5 ساله با شاهنامه خوانی تحسین همگان را برانگیخت

*خبرنگار تارنمای خبری اَمُرداد