تارنمای فرهنگی مهرگان – گروه گردشگری، بخش زیست بوم – سیاوُش آریا*

آیین پاک سازی هم زمان یادمان های میراث جهانی و ملی برای اِستقبال از باشَندگی مردم در پایگاه ها و محوطه های تاریخی در آستانۀ سال نو از سوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با همکاری سازمان های مردم نهاد یا همان انجمن ها در حریم محوطۀ جهانی پارسه برگزار شد.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان ، انجمن مهرگان شیراز (سازمان های مردم نهاد یا سَمَن ها) و دوست داران میراث فرهنگی و طبیعی در فراخوانی که پایگاه جهانی پارسه (تخت جمشید) به وسیلۀ روابط عمومی این مجموعه پخش کرده بود (منتشر ساخته بود)، روز آدینه (جمعه) بیستم اِسپندماه با همراهی مردم بومی و انجمن های شهرستان مَرودشت در برنامه ای هماهنگ با پایگاه جهانی پارسه به پاک سازی حریم یادمان جهانی پارسه پرداخت. این آیین برای اِستقبال از باشَندگی (حضور) مردم در محوطه های تاریخی در آستانۀ سال نو از سوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سراسر کشور با همکاری سازمان های مردم نهاد یا همان انجمن ها برگزار شد.

مسعود رضایی منفرد، مدیر پایگاه جهانی پارسه در همین زمینه به تارنمای فرهنگی مهرگان گفت : « امروز بیستم اِسپندماه، بنا به فراخوان سراسری که از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور در همۀ یادمان های تاریخی ملی و پایگاه های میراث جهانی صادر شده است، آیین پاک سازی محوطه و حریم پارسه در آستانۀ سال نو برگزار شد. آرمان از این آیین ملی، پالایش فرهنگ با همکاری انجمن ها  و دوست داران میراث فرهنگی و کسانی که به نوعی دلبستگی (علاقه) به یادمان های تاریخی دارند، است؛ تا با همکاری آنان بتوانیم آثار تاریخی خود را پاک سازی کرده و برای سال نو تمیز نگه داریم. از همین روی ما دوستان در انجمن های میراث فرهنگی شیراز و شهرستان مَرودشت را فراخوانده (دعوت کرده) و با همکاری آنان محوطه و حریم پارسه را به گونۀ خوب و زیبنده پاک سازی کردیم. هم اینک یادمان میراث جهانی پارسه برای جشن جهانی نوروز آماده شده و در آستانۀ سال نو به اِستقبال گردشگران ایرانی و برون مرزی خواهیم رفت».

مدیر پایگاه جهانی پارسه در دنبالۀ سخنانش افزود : « آیین پاک سازی محوطه های تاریخی برای دومین بار است که با فراخوان ملی از سوی سازمان میراث فرهنگی برگزار می شود. سال گذشته این آیین در 28 فروردین ماه و پس از بازدیدهای نوروزی گردشگران با همکاری انجمن های میراث فرهنگی شهرستان مَرودشت انجام شد».

رضایی منفرد در پاسخ به این پرسش که آیین پاک سازی تا چه اندازه می تواند تاثیرگذار باشد، گفت : « واقعیت این است که خود کار پاک سازی و یا زباله ها را گِردآوری کردن، به خودی خود به ما کمک چندانی نمی کند. زیرا نیروهای ما و سیستم در این زمینه سرگرم کار خود هستند. اما نکتۀ مهم و ارزش موضوع بر سر این است که، تاثیر به سزایی بر روی مردم دارد. زیرا مردم و گردشگرانی که از محوطه های تاریخی به ویژه میراث جهانی پارسه بازدید می کنند، با دیدن این گونه کارها در ذهن شان انگیزه ای پدید می آید و همین کار خود تَلنگری است. و مردم می آموزند که نباید در یادمان های تاریخی زباله بریزند. و از همه مهم تر اَرج (حُرمت) آثار تاریخی باید پاس داشته شود. پس بایسته (ضروری) است در این زمینه پالایش فرهنگ انجام گیرد تا مردم ما به یادمان های تاریخی اَرج گذارند. و این بزرگ ترین رسالت ما است و باید روی این موضوع کار شود».

بانو یوتاب (ف. زارعی)، هنرمند نقاش و تندیس ساز و هَموند انجمن مهرگان که دغدغه های زیست بومی و میراث فرهنگی دارد نیز با باشَندگی در آیین پاک سازی میراث جهانی پارسه به همراه همسر خود که یک پزشک است در پیامی به تارنمای فرهنگی مهرگان گفت : « من امروز آمده ام تا محوطۀ تاریخی پارسه را که وابسته (متعلق) به بزرگ ترین شاهنشاهی جهان باستان است و در جهان با نام شهریاری «پرشیا» شناخته می شود را به همراه هم میهنان ارجمندم پاک سازی کنم. بسیار خشنودم که کنار مردم هستم و از همۀ کسانی که در پاسداشت ارزش ها و پاک سازی زیست بوم کوشا هستند، سپاس داری (قدردانی) می کنم و برای آنان عشق و نور فراوان خواهانم».

بانو یوتاب که چندین نمایشگاه با پیام زیست بومی درقاره آفریقا و شهر شیراز برگزار کرده است، در دنبالۀ سخنانش افزود : « زمان آن فرا رسیده که نه تنها زمین را خانۀ خود بدانیم و در نگهداری و پاکیزگی آن کوشا باشیم، بلکه خودمان را بخشی از طبیعت و طبیعت را از خودمان بدانیم. باید دانست اگر طبیعت نباشد، ما هم وجود نخواهیم داشت. از دولت ها در سراسر جهان خواهش می کنم که در اجرای برنامه ای ریشه ای برای جداسازی (تفکیک) و بازیافت زباله اقدام جدی به عمل آورند. پراکندن زباله برای همۀ باشَندگان (ساکنان) زمین، گیاهان و جانوران خطرهای بسیار جدی در پِی دارد. باید بدانیم که پخش و خاک سپاری زباله به انگیزۀ آزادکردن مواد سمی و گازهای خطرناک در فَرایند تغییر آب و هوا (اقلیم) نیز، نقش به سزایی دارد. شوربختانه در کشور ما بر پایۀ آمار تنها 7 درصد از زباله ها بازیافت می شود. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته این آمار به بالای 90 درصد هم می رسد. حتا در سوییس تا 99 درصد از زباله ها بازیافت می شود».

این هنرمند نقاش و تندیس ساز که دغدغه های زیست بومی دارد و در آثارش نیز این دغدغه ها نمایان است، در بخش دیگری از سخنانش گفت : « تجزیۀ برخی از زباله ها همانند پلاستیک به چند سد سال زمان نیاز دارد. و در این راه دراز، وارد زنجیرۀ خوراکی (غذایی) جانوران شده و مایۀ مرگ و میر و نابودی آن ها می گردد. از سویی، با پخش و خاک سپاری زباله های پلاستیکی و پدیداری شیرابه های خطرناک، آب های زیر زمینی آلوده شده و این مواد سرطان زا وارد زنجیرۀ خوراکی آفریده ها (موجودات) می شود. همچنین بازیافت زباله های کاغذی نیز بسیار مهم است. زیرا که 75 درصد مایۀ کاهش آلودگی هوا، 50 درصد مایۀ صرفه جویی در انرژی و 90 درصد صرفه جویی در آب خواهد شد».

بانو یوتاب در دنباله افزود : « آلودگی های ناشی از فعالیت های انسانی تنها ویژۀ (مختص) سطح زمین از یخ های قطبی تا ژرفای (اعماق) ابَر دریاها (اقیانوس) نمی شود، بلکه به فضا هم رِخنه کرده و به تغییر آب و هوا (اقلیم) دامن می زند. بحران زباله در جهان و بازیافت و تولید مواد زیست تخریب پذیر باید مورد توجه مردم و سرپرستان (مسوولان) همۀ کشورها جای بگیرد و چاره ای به حال آن اندیشیده شود».

این کُنشگر (فعال) زیست بومی و هنرمند در پایان گفت : « با پاک سازی در محوطه های تاریخی افزون بر پاسداشت زیست بوم و تمیزی و نگهداری زیبندۀ این یادگارها، تاثیر به سزایی بر مردم و گردشگرانی که در حال بازدید هستند، خواهیم گذاشت. این کار انگیزه ای خواهد شد که در ذهن مردم تَلنگری پدید آید. و ما امیدواریم با این گونه کارها بتوانیم از داشته ها و یادمان های نیاکانی به درستی نگهداری کنیم. زیرا با پالایش فرهنگ است که می توان همه کاری انجام داد».

آیین پاک سازی میراث جهانی پارسه از ساعت 8 بامداد آدینه 20 اِسپندماه از پردیس مجموعۀ جهانی پارسه با همکاری انجمن مهرگان شیراز، انجمن های میراث فرهنگی شهرستان مَرودشت، دانشگاه هنر و آپادانای شیراز و برخی از مردم بومی آغاز شد و تا نیمروز دنباله داشت. در پایان برنامه برخی از باشَندگان در ورودی پارسه (دروازه ملل) نگارۀ (عکس) یادگاری گرفتند.

*دردامنۀ (حاشیه) آیین پاک سازی میراث جهانی پارسه، شرکت کنندگان و انجمن ها در پایان کار از بخشی از کاخ های پارسه با رهبری بَبراز بازوبندی و محمد اسدی، راهنمای گردشگری و کُنشگر فرهنگی مَرودشت، بازدید کرده و با پیشینۀ آن آشنا شدند.

** در پایان برنامۀ پاک سازی میراث جهانی پارسه، برخی از باشَندگان و انجمن ها به نشانۀ یادبود، بَنر برنامه را دَستینه (امضاء) کرده و در کنار آن نگارۀ یادگاری گرفتند.

حضور بزرگترها با تجربه های فراوان، انگیزۀ دلگرمی شرکت کنندگان بود




افراد بومی و دوستداران میراث فرهنگی نیز در کنار انجمن ها در پاکسازی حریم پارسه همکاری داشتند

کارمندان اداری پایگاه جهانی پارسه نیز در پاکسازی محوطه جنگل و حریم پارسه همکاری داشتند



دانشجویان دانشگاه هنر و آپادانای شیراز نیز در برنامه پاکسازی همکاری داشتند

دکتر حسینی خرمی از شیراز، دوستدار میراث فرهنگی و هَموند انجمن مهرگان




رضایی منفرد، مدیرپایگاه جهانی پارسه بنر فراخوان پاکسازی را به نشانه یادبود امضاء کردند

بانو یوتاب، هنرمند نقاش، مجسمه ساز و هَموند انجمن مهرگان شیراز که دغدغۀ میراث فرهنگی و محیط زیست دارد، بنر فراخوان را به نشانۀ یادبود امضاء کردند

بنر فراخوان پاکسازی محوطه های تاریخی سازمان میراث فرهنگی با همکاری انجمن ها که به رسم یادبود از سوی برخی شرکت کنندگان امضاء شد

در پایان برخی از شرکت کنندگان در دروازه ملل پارسه با حرکتی نمادین نگاره دسته جمعی یادگاری گرفتند
 

*پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران – راهنمای گردشگری – دبیرانجمن مهرگان – خبرنگار آزاد – کُنشگر میراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم