تارنمای فرهنگی مهرگان – گروه گردشگری – سیاوُش آریا*
ناشناخته های طبیعت ایران، همیشه سخن های فراوانی برای گفتن دارند. یکی از این ناشناخته ها که در سرزمین پارس خودنمایی می کند، قطعه ای از بهشت گمنام جنوب کشور با نام «تنگِ گَمبیل» است.
به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، پاییز که از نیمه گذشت، طبیعت به گونه ای دیگر رُخ نموده و زیبایی هایش را آشکار کرده و دوستداران طبیعت را به سوی خود فرا می خواند. هرچند که، در بیشتر شهرها و استان های کشور هوا کمابیش رو به سردی است و طبیعت در بهار و تابستان شکوفا خواهد شد، ولی داستان پاییز و طبیعت گردی، دست کم برای گردشگران حرفه ای و آشنا به طبیعت هر منطقه، شناخته شده است. این روزها اگرچه، طبیعت کمی سرد و یا خنک است و کمتر مورد استقبال مسافران و بازدیدکنندگان قرار می گیرد، ولی نمودی (جلوه ای) دگرسان دارد و زیبایی های نهفتۀ خود را بر هر رهگذری نمایان خواهد کرد. همچنین گردشگران حرفه ای و عکاسان طبیعت، چند سالی است که در پاییز به جاها و مکان های کمتر شناخته شده در طبیعت رفته و با پاییز، این "پادشاه فصل ها" دمساز شده و از آب و هوای لذت بخش طبیعت بهره می برند. به راستی طبیعت در پاییز، چهره ای دگرگونه دارد و زیبایی و شگفتی هایش را پیش کشیده و رخ می نماید.
تنگِ گَمبیل، بهشت ناشناختۀ سرزمین پارس
تنگِ گَمبیل، نام تنگه ای زیبا است که کمابیش در فاصلۀ 120 کیلومتری شمال باختری (غربی) شیراز قرار دارد. نزدیک ترین روستاها به این تنگه و طبیعت زیبا، روستای کَهکَران و ساران بِشمکان (شاید بهشت مکان بوده) است. این منطقه خود، زیر مجموعه ای از شهر سپیدان به شمار می آید و تا شهر سپیدان کمابیش 20 کیلومتر فاصله دارد.
از ویژگی های این بهشت ناشناخته می توان به آب های روان و سرد و طبیعتی دست نخورده (بکر) و زیبا و آوای خوش پرندگان که هر رهگذری را سَر مست می کند، نام برد. همچنین انبوه درختان گردو، انجیر، سپیدار، تمشک وحشی و زرشک از گونه های گیاهی این منطقه به شمار می آید. در دل طبیعت زیبای تنگ گمبیل، گاهی کبوترانی در حال پرواز هستند که نمای بسیار زیبا و بی مانندی (منحصربه فرد) را به نمایش می گذارد. از دیگر گیرایی های ویژۀ تنگ گمبیل که می توان از آن نام برد، این است که، بخشی از تنگه به اَنگیزۀ پوشش گیاهی و درختان بی شمار، هیچ گاه نور خورشید را به خود نمی بیند و سردترین بخش تنگه به شمار می آید.
درازای مسیر پیمایش تنگه، کمابیش 15 کیلومتر است که هر چه به سوی بالاتر روانه می شوید، با شگفتی و راز و رمزهای بهشت پنهان منطقه رو به رو خواهید شد. منطقۀ تنگ گمبیل دارای گیرایی های تاریخی نیز، است. در بالا دست رودخانه و تنگه با سازه ای خشتیِ نیمه ویرانی در زیر صخره ای بزرگ و اِشکَفتی (غار) کوچک که بی گمان گویای تاریخ و دیرینگی منطقه بوده است، رو به رو می شوید.
تنگ گَمبیل سپیدان، بی گمان قطعه ای از بهشت ناشناختۀ ایران در سرزمین پارس است. برای گذر از تنگه در بخش هایی مجبور به گذر از درون رودخانه خواهید بود. آب رودخانۀ گمبیل، پس از گذر از مسیر روستاهای ساران بِشمکان و ساران پایینی (سفلی) و روستای کامفیروز به سد داریوش (درود زن کنونی) می ریزد. بلندای (ارتفاع) سرآغاز مسیر تنگ گمبیل نزدیک 2100 متر و بخش پایان دره و تنگه نزدیک 2400 متر است. این گذر زیبا، یکی از گذرهای صعود به چکاد (قله) رنج، در این منطقه است.
چگونه به تنگ گمبیل برویم
راه دسترسی به این بهشت ناشناخته بسیار ساده است. از شهرستان شیراز که به جادۀ سپیدان رهسپار شویم، نرسیده به شهر سپیدان و در سمت راست جاده، خیابان فرعی وجود دارد که به بَرم «شش پیر» می رسد. پس از گذر از شش پیر با مسیری کمابیش 40 کیلومتری و پر پیچ و خم و زیبا که دارای پوشش گیاهی و سرسبز و یادآور جادۀ چالوس است به روستای کَهکَران و پس از آن به روستای ساران بِشمکان خواهیم رسید. پس از پیاده روی نزدیک 15 دقیقه از میان درختان و گیاهان بومی به تنگ گمبیل می رسیم.
زمان مناسب سفر به تنگ گمبیل، هر چند بیشتر در بهار و تابستان است، ولی همان گونه که در آغاز گفته شد در پاییز نیز، طبیعت منطقه، نمودی دیگر دارد و دست کم برای طبیعت دوستان شگفتی های فراوانی را به دنبال دارد. همچنین برای کسانی که بیش از یک روز سفر را در برنامۀ کاری خود گنجانده و از استان های دیگر آمده اند، مسیر کامفیروز و بازدید از تنگ بُستانَک (بهشت گمشده) که در نزدیکی این منطقه قرار دارد، گزینش خوبی است.
اقامتگاه بوم گردی پروین در کَهکَران
مسافران و گردشگرانی که آهنگ یک شب ماندن در روستاهای پیرامونی را دارند و یا دوست دارند از روستاهای پیرامونی بازدید بیشتری کرده و از سفر لذت کامل تری ببرند و یا آهنگ رفتن در مسیر کامفیروز و یا شهر سپیدان را دارند، می توانند برای گذران شب به اقامتگاه بوم گردی پروین (بانو پروین آیت) در روستای زیبای کَهکَران رفته و در آن جا یک شب به یادماندنی را تجربه کنند. اقامتگاه بوم گردی پروین، تنها اقامتگاه بوم گردی روستاهای پیرامونی است که با مِهرازی (معماری) شگفت اَنگیز و سازگار با طبیعت و همگون با منطقه، شادابی را برای مهمانان به اَرمغان می آورد و در دفتر خاطره های زندگی ثبت خواهد شد. تنها کافی است که از مردمان بومی نشانی روستای کَهکران را گرفته و وارد این روستای سرسبز و زیبا که خود یکی از گیرایی های گردشگری است، شوید. این اقامتگاه بوم گردی، امکانات کامل یک شب ماندن را دارا است.
تنها ضعف هایی که این منطقۀ زیبای گردشگری و تنگ گَمبیل دارد، نبود زیرساخت های مهم گردشگری از جمله، رستوران در روستاهای پیرامونی، دستشویی همگانی (عمومی) ، ضعف آنتن دهی گوشی های همراه و قطع کامل اینترنت در کل منطقه است. همچنین نبود یک پارکینگ استاندارد از دیگر ضعف های منطقه به شمار می آید. کمبود شدید تابلوهای راهنما در جاده نیز از دیگر نکته های مهم در بخش گردشگری منطقه است.
دربارۀ گیرایی های روستای کَهکران و توانمندی های آن در زمینۀ گردشگری نیاز به نگاشتن یک گزارش کامل و فراگیر (جامع) است که در آینده به آن خواهیم پرداخت.
مسافران و گردشگران تا پاییز برجاست و برپا، کوله بار سفر را بسته و هر چه زودتر دل به طبیعت بسپارید، شاید که فردا دیر باشد!
رودی روان که در تنگ گمبیل همیشه جاری بوده و دل انگیزست
از بلندای کوه ها که به تنگه می نگرید تنها درختان پرشمار و گیاهان سرسبز را خواهید دید
دو سوی تنگ گمبیل را کوه های چشمنوازی فراگرفته و زیبایی ها را دوچندان می کند
اقامتگاه بوم گردی پروین در روستای کهکران و نزدیک تنگ گمبیل، مکان مناسبی برای یک شب ماندن است
حیاط زیبا و دلربای اقامتگاه بوم گردی پروین
اقامتگاه بوم گردی پروین با معماری سازگار با طبیعت در روستای کهکران خودنمایی می کند
*پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی – راهنمای گردشگری – کُنشگر میراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم – خبرنگار آزاد – دبیر انجمن مهرگان