تارنمای فرهنگی مهرگان – گروه میراث فرهنگی – بهرام روشن ضمیر

سرو ایرانی، جایزۀ مستقل میراث فرهنگی، نخستین برگزیدگان خود را شناخت. از سوی گروه داورانِ این جایزه، دکتر عبدالمجید ارفعی به پاسِ یک عمر کوششِ فرهنگی، علمی و پژوهشی و آیدین سلسبیلی به عنوان برترین چهرۀ جوان کوشنده در زمینۀ میراث فرهنگی در سال 1393 شناخته شدند.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، بهرام روشن‌ضمیر، دبیر جایزۀ سرو ایرانی، با بیان این خبر افزود: «گروهی از انجمن‌های مردم‌نهاد و کانون‌های مستقل و دانشگاهی در زمستان سال گذشته به دور هم گرد آمدند تا جایزه‌ای مستقل در زمینۀ میراث فرهنگی را بنیاد گذارند. این جایزه، همه ‌ساله، یک جوان کمتر از 40 سال را به عنوان بهترین چهرۀ کوشنده در زمینۀ میراث فرهنگی برخواهد گزید و همچنین از یکی از استادان برای پاسداشت یک عمر کوششِ فرهنگی، علمی و پژوهشی سپاس گذاری خواهد کرد. در فروردین ماه سال 94 گروه داوران جایزۀ سرو ایرانی برآمده از چهره‌های دانشگاهی، پژوهشی، انجمنی و رسانه‌ای- به گرد هم آمدند تا از میان نامزدهای شناسایی شده، یکی را برگزینند. آنان به اتفاق آرا، دکتر عبدالمجید ارفعی، زبان شناس و ایلامی ‌شناس، را برای پاسداشت یک عمر کوشش فرهنگی، علمی و پژوهشی و آیدین سلسبیلی، گرافیست و تندیس ساز (مجسمه ساز)، را به عنوان کوشندۀ برتر میراث فرهنگی در سال 93 برگزیدند.» به گفتۀ دبیر جایزه سرو ایرانی، به زودی جشن سرو ایرانی برگزار خواهد شد و در آن از برگزیدگان سپاس گذاری خواهد شد.

دکتر ارفعی زادۀ 1325 در بندرعباس است. او در دوران جوانی از شاگردان و همکاران استاد ابراهیم پورداوود و استاد بهرام فره‌وشی بود و سپس به سفارش دکتر پرویز ناتل خانلری برای ادامۀ تحصیلات در زمینۀ زبان‌های باستانی ایلامی و اکدی به آمریکا رفت و در دانشگاه شیکاگو به همکاری با «ریچارد هَلُک» ، ایران شناس آمریکایی، پرداخت. ارفعی پس از به پایان رساندن تحصیلات خود با ارایه پایان نامه (تز) دکترا در زمینۀ گل‌نوشته‌های پارسه (تخت جمشید) به ایران بازگشت و به همکاری با بنیادهای دانشگاهی و پژوهشی کشور پرداخت. او نخستین بار استوانۀ بابلی کورش را با نام «فرمان کورش بزرگ»، از زبان بابلی به پارسی درآورد. این کتاب همچون کتاب «گل‌نوشته‌های باروی تخت جمشید» از سوی دایره‌المعارف بزرگ اسلامی به چاپ رسیده است. ایشان همچنین در زمینۀ پرونده بازگرداندن لوح‌های گلی پارسه از دانشگاه شیکاگو به ایران کوشا و پیگیر بوده‌اند. «زرقان باستانی، رکان در گل‌نوشته‌های تخت جمشید» واپسین اثر ایشان است که در سال 92 از سوی انتشارات هدهد به چاپ رسیده است.

در بیانیۀ هیات داوران سرو ایرانی آمده: دکتر ارفعی تنها ایرانی است که در دانشگاه شیکاگو در کنار استادان بنامی چون «هلک» و «اوپنهایم» مستقیما بر روی گل نوشته های پارسه کار کرده است. او از انگشت شمار ایلامی دانان کنونی جهان است. ایشان کوششی پیگیر در زمینۀ آگاهی رسانی دربارۀ پروندۀ حراج و بازگشت گل نوشته های پارسه در دانشگاه شیکاگو داشته اند و علیرغم نامهربانی های مسوولان ایران در سالیان گذشته به آموزش و پژوهش ادامه داده اند. اگرچه دکتر ارفعی هرگز به صورت رسمی به عنوان استاد در دانشگاه های ایران پذیرفته نشده، ولی به صورت غیررسمی و رایگان به پژوهش گران آموزش داده است. که برخی از آنان اکنون برای ادامۀ تحصیلات به دانشگاه هایی در اروپا و آمریکا رفته اند. همچنین گفتنی است که تالار کتیبه‌ها در موزه ملی ایران میان سال های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ به وسیلۀ او و دکتر شاهرخ رزمجو ساخته و آماده شد. او سپس تالار کتیبه های شوش در دژ (قلعه) شوش خوزستان را بنیاد گذاشت.

دکتر ارفعی هم اکنون در کار چاپ گل نوشته هایی است که از سوی زنده یاد «ریچارد هلک» خوانده شده، ولی به چاپ نرسیده بود. این آثار از سوی دکتر ارفعی از ایلامی به انگلیسی و به پارسی ترجمه می شوند.

آیدین سلسبیلی، برندۀ جایزۀ جوان کوشندۀ فرهنگی، در سال 1360 در تهران زاده شد. او دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد تصویرسازی از دانشگاه تهران است که در سال‌های گذشته به تصویرسازی سه‌بعدی چهره‌های شاهنامه و دیگر استوره‌های ایرانی   روی آورده است. شاهنامه مصور سه‌بعدی، نخستین کتاب اوست که از سوی انتشارات ژرف در سال 91 به چاپ رسید. او برای این کار 120 چهرۀ داستانی شاهنامه را بازسازی کرده است. از بازسازی های سه بعدی سلسبیلی می توان برای ساخت بازی رایانه ای، فیلم پویانمایی (انیمیشن) و تندیس سازی بهره برد.

آیدین سلسبیلی چند نمایشگاه از کارهای خود در زمینۀ تصویرسازی سه‌بعدی چهره‌های داستانی ایرانی و بازسازی رایانه‌ای سه‌بعدی اشیای باستانی ایرانی با نام «موزه مجازی ایران باستان» برگزار کرده است. او می‌کوشد تا ویرایش دوم شاهنامه مصور را چاپ کند و شمار اشیای موزۀ مجازی ایران باستان را به 1000 شی برساند. او همچنین در زمینه تصویرسازی استوره‌های مانوی گام برمی‌دارد.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، انجمن‌های تشکیل‌دهندۀ جایزه سرو ایرانی، عبارتند از انجمن فرهنگی ایران‌زمین (افراز)، بنیاد جمشید، انجمن پارسی (و تارنمای پارسی‌انجمن)، مرکز مطالعات خلیج فارس، انجمن مهرگان شیراز، انجمن میراث فرهنگی تاریانا اهواز، باشگاه شاهنامه‌پژوهان ایران و کانون ایران باستان دانشگاه تهران.