تیر خلاص رییس جمهور بر پیکرۀ نحیف میراث فرهنگی

جمعه 10 فروردین 1403





تیر خلاص رییس جمهور بر پیکرۀ نحیف میراث فرهنگی



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تارنمای فرهنگی مهرگان گروه میراث فرهنگی سیاوُش آریا*

 

میراث فرهنگی در برگیرندۀ آثار برجای مانده از گذشتگان است که نشانگر حرکت انسان در درازای تاریخ می باشد و با شناسایی آن، زمینۀ شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی او فراهم شده و از این راه، زمینه های پندآموزی (عبرت) برای انسان فراهم می شود.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، گزارۀ بالا تعریفی است از میراث فرهنگی که در اساس نامۀ سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری در ماده یک آن و در تارنمای (سایت) رسمی این سازمان آمده است. همچنین در دنبالۀ این گزاره آمده است، سازمان میراث فرهنگی کشور که به استناد قانون مصوب 11/10/ 1364 تشکیل شده است و از این پس در این اساس نامه، سازمان نامیده می شود، بر پایۀ آیین نامه های (مقررات) این اساس نامه اداره خواهد شد. در ماده 2 این اساس نامه آرمان (هدف) این سازمان را این گونه نوشته اند : پندآموزی از حرکت فرهنگی سازمان انسان و پایداری و بالا آمدن (بقاء و رقاء) هویت و شخصیت فرهنگی جامعه. اما حسن روحانی، فَرنشین (رییس) جمهوری اسلامی ایران در آیین رونمایی تمبر جهانی روز گردشگری در پنجم مهرماه که با باشَندگی (حضور) کُنشگران (فعالان) گردشگری، وزیرآموزش و پرورش، وزیر ارتباط و فناوری، مدیرعامل شرکت پست ایران و دیگر نهادهای وابسته، دربارۀ ظرفیت های گردشگری سخن می گفت، پس از سپاس داری (قدردانی) از سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری در روز جهانی گردشگری، بیان کرد : فکر می کنم نام این سازمان باید وارونه (برعکس) باشد، سازمان گردشگری صنایع دستی و میراث فرهنگی! این پیشنهاد حسن روحانی انگیزه ای شد تا برخی دیگر از سخنران ها، هنگام یادکردن از نام این سازمان به پیروی از رییس جمهور، نام آن را وارونه بگویند. (خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا. پنجم مهرماه). جدا از پیامدهای ناگوار چُنین سخنانی و برداشت های ناروایی که در آینده گریبانگیر سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خواهد شد، تاریخ، فرهنگ و هویت کشور نیز، آسیب دیده و در پایان به زیان میراث فرهنگی کشور و در واقع یادمان های تاریخی برجای مانده از گذشتگان می شود. از سویی دیگر، به باور کارشناسان و کُنشگران میراث فرهنگی با برداشتن گام های نادرست و دادن آمارهای کارشناسی نشده و غیر علمی که فَرنشین سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری می دهد و دلبستگی وی به گفتار (مقوله) گردشگری، بیش از این نباید از رییس جمهور چشم داشت ویژه ای داشت.

 در همین راستا  بنیادگذار سازمان میراث فرهنگی در همان زمان در واکنش به سخنان روحانی، مخالفت خود را با این دیدگاه بیان کرده و گفته بود : بی گمان (قطعا) دیدگاه من، مخالف رییس جمهور است، چرا که معنا و نقش میراث فرهنگی با چنین گفته هایی همخوانی ندارد. دکتر مهدی حجت، فَرنشین پیشین سازمان میراث فرهنگی در دنبالۀ سخنانش افزوده بود : به گونۀ کلی دولت متوجه نقش و جایگاه میراث فرهنگی در کشور نیست و حل این مساله نیازمند گفتمان (مباحثه) است تا روشن شود چشم داشت ما از میراث فرهنگی چیست و اگر دولت می خواهد، نخست گردشگری را به میان آورد (مطرح کند)، چه انتظاری دارد؟ بی گمان چشم داشت رییس جمهور از میراث فرهنگی کشور بیشتر درآمدزایی و اشتغال زایی است، ولی هماره میراث فرهنگی کشورها برای این نگرش (منظور) نیست، میراث فرهنگی کشور برای پیدا کردن ریشه های فرهنگی، پدیداری هویت ملی و روشن شدن راه آینده مورد بهره جای می گیرد (خبرگزاری کار ایران، ایلنا. هفتم مهرماه). باید دانست که فَرنشین سازمان میراث فرهنگی را رییس جمهور گزینش می کند و هنگامی که مدیر کل این سازمان دلبستگی فراوانی به گفتار گردشگری دارد و پیاپِی از گردشگری سخن می گوید، دیگر نباید بیش از این از رییس جمهور کشور چشم داشت ویژه ای داشت. به باور کُنشگران میراث فرهنگی، هنگامی که تنها بالندگی سلطانی فر، ساخت هتل های 4 و 5 ستاره است و به گفتۀ خود سونامی هتل سازی در دولت یازدهم به راه انداخته است، دیگر جای امیدی برای پاس داشت گفتار میراث فرهنگی بر جای نمی ماند. اگر زمانی که فَرنشین میراث فرهنگی از دادن آمارهای کارشناسی نشده و غیرعلمی رشد 400 و 500 درصدی گردشگری و ذخیرۀ (رزرو) هتل ها تا بهار سال 96 در کشور آگاهی داده بود، کارشناسان و جامعۀ علمی کشور واکنش نشان داده بودند و دلسوزان و مشاوران وی، خطاهای او را گوشزد می کردند، هرگز چنین سخنانی را از بالاترین مقام اجرایی کشور نمی شنیدیم. آمارهایی که به باور کارشناسان به زیان هتل ها و پیشۀ (صنعت) گردشگری و کشور خواهد بود. تازه زمانی ما می توانیم از رشد و بهبود پیشۀ گردشگری نام ببریم که کُنشگران و راهنمایان گردشگری درآمد بیشتری را نسبت به گذشته داشته باشند و به پیروی از آن نیز، وضعیت اقتصادی مردم بهتر شده باشد. اما آیا به راستی چنین است؟ پاسخ روشن و ساده است، هنوز با همۀ شعارهای دولت و سخنان مدیران و سرپرستان (مسوولان) کشور، هیچ دگرگونی در وضعیت اقتصادی مردم به وجود نیامده است. راست داستان آن است که در یک دهۀ گذشته سازمان میراث فرهنگی به حیاط خلوت سیاسی رییس جمهوران تبدیل شده و روز به روز این سازمان نحیف تر و ضعیف تر شده است. کافی است تنها نگاهی کوتاه به وضعیت یادمان های تاریخی و فرهنگی کشور بیاندازیم. آن گاه درخواهیم یافت، آن چه بر پیکرۀ فرهنگ و هویت کشور گذشته، از مرز فاجعه نیز، رد شده است. در همین سه سال گذشته ده ها تپۀ باستانی تاراج و ویران شده است، یادمان های تاریخی رو به ویرانی رفته است و ده ها بلا بر سر میراث فرهنگی کشور آمده است. از سویی، اگر میراث فرهنگی و یادمان های تاریخی و فرهنگی ایران که کشوری با قانون های ویژه است، نباشد، گردشگران برون مرزی و حتا درون کشور برای دیدن چه چیزی سفر می کنند؟ طبیعت و جنگل های سر سبز کشورهای اروپایی، نیازمندی آنان را از این جُستار به دور می دارد و تنها همین گفتار میراث فرهنگی است که گردشگران را به سوی خود می کشاند.

در پایان نیز بهتر است مشاوران سازمان میراث فرهنگی از دادن آمارهای ناروا به فَرنشین این سازمان که تنها خوراک خبرگزاری ها و روزنامه ها است، دوری کرده و دلسوزان فرهنگ ایرانی و دانشگاهیان به جای سکوت، پا پیش گذاشته و نگذارند بیش از این پیکرۀ نحیف سازمان میراث فرهنگی لکه دار شده و آسیب ببیند. همچنین یادمان باشد که همیشه میراث فرهنگی در جایگاه نخست بوده و خواهد بود. زیرا اساس بنیادگذاری چنین سازمانی، گفتار میراث فرهنگی بوده است.

 

 

 

*پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران راهنمای گردشگری خبرنگار آزاد کُنشگر میراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم دبیر انجمن مهرگان



1395/07/10
بازدید : 1654


دیدگاه ها

دیدگاه خود را بنویسید